Photo: yacobchuk1/depositphotos.com
باران خسروی
همان‌طور که برای داشتن محیط کار سالم رعایت قوانین امنیتی مهم است، در حمایت‌گری هم رعایت امنیت از مهم‌ترین اصول ادامه کار است، گرچه تفاوت‌هایی بین امنیت در محیط کار روزانه شما که از آن دستمزد دریافت میکنید با نوع کار حمایت‌گری وجود دارد. به عنوان مثال اگر شما در یک کارخانه کار میکنید، باید از قبل بدانید که موقعیت دستگاه‌ها چگونه است. یعنی نحوه کار با دستگاه و پیچیدگی‌های آن را بدانید، از طرف کارفرما آموزش امنیت در محیط کار ببینید، دفترچه راهنمای امنیت در کار بگیرید و ….
همچنین اولین موردی که در اولین روز کار به شما نشان می‌دهند، راه‌های خروج اضطراری است که باید به خاطر بسپارید.
جنس کار حمایت‌گری اما معمولا شبیه بیشتر مشاغل درآمدزا نیست. دفترچه یا راهنمای مشخصی برای رعایت امنیت فردی وجود ندارد، جلسه آشنایی با موانع هم وجود ندارد و بنا بر موضوع حمایت‌گری و محیط حمایت‌گری، رعایت امنیت فردی متفاوت می‌شود.
در واقع در حمایت‌گری جغرافیای کار و موضوع کار روی بحث امنیت شما تاثیر می‌گذارد و تعریف امنیت را متفاوت می‌کند.
رعایت امنیت در حمایت‌گری معمولا در مقابل کسی است که در نتیجه حمایت‌گری شما ضرر می‌بیند که می‌تواند شخص متجاوز و خشونت‌گر باشد، شرکت صنعتی یا پروژه دولتی باشد یا می‌تواند نیروهای سیاسی محافظه‌کار یا خود دولت باشد.
ریسک‌های حمایت‌گری
وقتی ما در مورد حمایت‌گری و موضوعی که برایمان مهم است صحبت می‌کنیم به نوعی خودمان را در معرض ریسک و خطر قرار می‌دهیم چون به صورت عمومی درباره موضوع صحبت می‌کنیم.
مثلا ممکن است در این خصوص با رسانه‌های مختلف صحبت کنیم و چهره و نام ما هم مورد شناسایی گروه‌ها قرار بگیرد. در نتیجه به راحتی می‌توانیم مورد هدف افراد مخالف قرار بگیریم.
خطر هم می‌تواند تهدیدهای کوچک یا جدی باشد، اعم از تعقیب، از دست دادن کار، آسیب جسمی دیدن، دستگیری، زندان یا حتی قتل.
در اینجا چند توصیه برای رعایت امنیت در پروسه حمایت‌گری آمده است که البته رعایت آن‌ها بر اساس شرایط شما متفاوت خواهد بود:
● هزینه‌سنجی: اول از همه باید با ریسک‌ها آشنا شوید و بدانید کاری که می‌خواهید انجام دهید، چه قدر برای شما ریسک دارد. تهدیدها را شناسایی و بررسی کنید و برای آن‌ها آماده باشید. در عین حال فکر کنید کس یا کسانی که ضرر می‌بینند، ممکن است چگونه با شما برخورد کنند.
● تهیه برنامه امن: برنامه شما در مقابل این تهدیدها چیست؟ وقتی که در موقعیت تهدید قرار گرفتید چه خواهید کرد؟
برنامه امن برای حمایت‌گر معمولا شبیه تهیه برنامه امن برای خشونت‌دیده است، با این تفاوت که اینجا موقعیت شما با خشونت‌دیده متفاوت است و ممکن است قدرت بیشتر در مسیر تهیه برنامه امنتان داشته باشید.
برنامه امن برای حمایت‌گر
همان‌طور که چک میکنید خشونت‌دیده خانه امنی دارد یا نه، برای خودتان هم چک کنید که خانه‌تان امن است یا نه. درها و قفل‌های در مهم هستند. اگر حتی برای کار حمایت‌گریتان تهدیدی وجود نداشته باشد، مهم است که خانه امنی داشته باشید. همچنین با همسایه‌ها ارتباط خوبی داشته باشید تا اگر برای شما موردی پیش آمد آن‌ها بتوانند به نزدیکان شما خبر دهند.
● مرور و تغییر برنامه امن: شرایط تغییر می‌کند، پس برنامه شما هم نباید ثابت بماند.
● باید امنیت کسانی را که با شما کار می‌کنند در نظر بگیرید: خاصیت کار حمایت‌گری معمولا ایجاب می‌کند شما تنها و به صورت شخصی کار نکنید. معمولا این کار یک کار گروهی است یا کار برای شخص یا گروهی خاص. به این ترتیب همیشه امنیت همکاران خود را هم در نظر بگیرید.
● پروندهسازی از فعالیت‌های خود: سابقه‌ای از همه کارهای خود داشته باشید. اگر شما را به دادگاه کشیدند یا کار شما به مقامات قضایی کشید، همین پروندهسازی از فعالیت‌ها می‌تواند به شما کمک کند.
اگر شغل رسمی دارید (مثل کار مددکاری) و براساس آن کار حمایت‌گری را انجام می‌دهید، سعی کنید حتما برای مراجع خود پرونده‌ای کاغذی یا آن‌لاین داشته باشید، تمام ایمیل‌های خود را پرینت بگیرید و ضمیمه پرونده کنید و تاریخ تماس‌های خود با خشونت‌دیده را داشته باشید.
البته پروندهسازی و داشتن سابقه همه کارها بر اساس نوع کار حمایت‌گری فرق می‌کند و برای حمایت‌گری در سطوح بالا مثلا تغییر قوانین متفاوت است و گاهی حتی لازم است حداقل ثبت فعالیت‌ها را داشته باشید؛ مثل پاک کردن ایمیل‌های روزانه.
● همیشه مسیر کم خطرتر را انتخاب کنید: البته گاهی مسیر کم خطر رفتن جایی در حمایت‌گری ندارد، مخصوصا اگر به دنبال توجه رسانه‌ها باشیم.
● ارتباطات با همکاران: سعی کنید کار خود را گروهی پیش ببرید و تنها در مسیر حمایت‌گری قدم برندارید. همکاران خود یا دوستان خود را در جریان روند کار خود قرار دهید و سعی کنید حتی اگر حس میکنید خطری شما را تهدید می‌کند، موضوع را با آن‌ها در میان بگذارید.
● آموزش: سعی کنید آموزش لازم را در زمینه حفظ امنیت ببینید و دانش خود را بالا ببرید. این آموزش می‌تواند رسمی یا غیر رسمی باشد: مثلا با پرس‌‌و‌جو و مشورت با کسانی که کارشان مشابه کار شماست.
● یادگیری حمایت‌گری برای خود: اگر در موقعیت دادگاه یا بازپرسی یا دستگیری قرار گرفته‌اید، سعی کنید از مهارت‌های حمایت‌گری اول برای خود استفاده کنید.
● ارتباط با افراد مطمئن: با افراد قابل اطمینان کار کنید و در ارتباط باشید.
● آمادگی برای بعد از حادثه: برنامه‌ای داشته باشید و بدانید که بعد از حادثه با چه کسانی ارتباط داشته باشید.
● نقش پلیس: بسته به نوع فعالیت شما پلیس می‌تواند حمایت‌گر یا خود بازدارنده باشد. نقش خود و نحوه برخورد احتمالی پلیس را همواره در ذهن مرور کنید. در ضمن فراموش نکنید گاه نیروهای لباس شخصی خود را به عنوان مامور پلیس یا قانون معرفی می‌کنند. در این گونه موارد حتما از آن‌ها کارت شناسایی بخواهید یا بهترین حالت این است که با پلیس تماس بگیرید و از آن‌ها بخواهید هویت مامور شخصی را برای شما مشخص کنند.
● قرار امن: همیشه در مواردی که احساس میکنید رفتن به محیطی برای شما ایجاد خطر می‌کند (مثل شرکت در تجمع)، در پایان کار با دوستان یا افراد مورد اطمینان خود قرار امن بگذارید و به آن‌ها برنامه بدهید که اگر شما تا ساعت مشخصی به قرار امن نرسیدید، چه باید بکنند.
● گروهی کار کنید: اگر هدف شما بزرگ و موانع امنیتی زیاد است، همیشه به خاطر داشته باشید کار گروهی به نفع شماست و هزینه شما را کمتر می‌کند.
به عنوان مثال مقایسه کنید که اگر شما به خاطر فعالیت حمایت‌گری خود دستگیر شوید و کسی نداند نوع کار حمایت‌گری شما چیست، واکنش‌ها تا چه اندازه می‌تواند متفاوت باشد با زمانی که شما به عنوان عضوی از یک گروه کار کنید و افراد زیادی باشند که بیرون از زندان بتوانند برای شما فعالیت کنند و به نشر اکاذیب پایان دهند.
عضو کانال تلگرام خانه امن بشوید.
● ناامید نشوید و موقعیت اعتماد و بی‌اعتمادی را بشناسید: درست است که کار حمایت‌گری موانع امنیتی زیادی دارد اما در عین حال حمایت‌گران، حمایت جامعه را دارند. اگر دستگیر و تهدید شدید که هیچ نوع حمایتی ندارید و همکاری یا اقرار به کارهای نکرده تنها راه نجات شماست، سعی کنید در ذهن داشته باشید که این موقعیت قابل اعتماد نیست و امید خود را از دست ندهید.
● جزییات سفرتان را به افراد قابل اطمینان اطلاع دهید: اگر برای کار حمایت‌گری به سفر خارجی می‌روید، حتما از برنامه سفر خود و جزییات آن با افراد مورد اطمینان خود صحبت کنید و در طول سفر هم با آن‌ها در ارتباط باشید.
شماره پرواز، اطلاعات هتل (اگر برای گردشگری جایی می‌روید)، اطلاعات راننده تاکسی و جزییات قرارهای ملاقات خود را به همکار مورد اطمینان خود اطلاع دهید.
● اطلاع‌رسانی درباره معلولیت یا بیماری: اگر معلولیت یا بیماری خاصی دارید، مساله را به یکی از افرادی که با آنان کار میکنید، اطلاع دهید.
● همراه داشتن کارت شناسایی: سعی کنید در همه موارد کار حمایت‌گری، کارت شناسایی خود را همراه خود داشته باشید.
همچنین فرض کنید برای کار حمایت‌گری به شهر یا روستایی می‌روید که کسی شما را نمی‌شناسد و به هر دلیل مشکلی برای شما پیش می‌آید یا تصادف میکنید یا …. پس در کنار کارت شناسایی در کیف پول خود شماره تماس همکار خود را هم بگذارید که در صورت نیاز بتوانند با آن‌ها تماس بگیرند.
● حفاظت از اطلاعات رایانه و تلفن: برای رایانه و موبایل خود کلمه عبور بگذارید. اگر رایانه شما دزدیده شود، آیا می‌توانند به راحتی اطلاعات دیگران را پیدا کنند؟
لیست شماره مخاطبان خود را حفظ کنید و هنگام ورود به شبکه‌های اجتماعی مراقب باشید. اگر از کافی‌نت استفاده میکنید، همیشه حواستان باشد از ایمیل‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارج شوید. در مورد به اشتراک‌گذاری پست‌هایتان در شبکه‌های اجتماعی هم مراقب باشید که موضوعات را فقط با لیست دوستان خودتان به اشتراک بگذارید و اطلاعات شخصی خود را به اشتراک نگذارید.
● همیشه محیط اطراف خود را شناسایی کنید: اگر در موقعیت یا فضا‌ی ناآشنا قرار می‌گیرید، همیشه بسنجید که آدم‌ها و محیط اطراف خود را تا چه اندازه می‌شناسید؟ آیا به آن‌ها اطمینان دارید؟
● تنها نمانید: سعی کنید به‌خصوص تنها پیاده‌روی نکنید؛ مخصوصا در شب.
● قرارهای عمومی بگذارید: قرارهایتان را در مکان‌های عمومی بگذارید، مخصوصا با کسانی که برای اولین بار برخورد میکنید. مثلا کافه‌های شلوغ یا رستوران‌های مرکز شهر، محل‌های خوبی برای چنین قرارهایی هستند.
● به غریبه‌ها اعتماد نکنید: هرگز به خانه کسی نروید که نمی‌شناسیدش، حتی اگر شخص خشونت‌دیده باشد و از شما تقاضای کمک کند. اگر هم در موقعیتی قرار گرفتید که احساس خطر کردید، سریع محل را ترک کنید.
● در شبکه‌های اجتماعی احتیاط کنید: هرگز اطلاعات را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک نگذارید. مثلا داستان خشونت‌دیده را بازگو نکنید.
البته در این مورد غیر از موضوع امنیت، مساله حفظ اطلاعات دیگران هم در میان است.
● آموزش دفاعی ببینید: اگر امکان دارد دوره مهارت‌های دفاعی ببینید تا اگر در موقعیت خطر یا تجاوز قرار گرفتید، بتوانید از خودتان حفاظت کنید و بدانید با افراد خشن چگونه باید برخورد کنید.
بیشتر بخوانید:
حمایت‌گران چگونه قانون را به نفع زنان عوض می‌کنند؟
نقش استراتژی در حمایت‌گری و خشونت خانگی
حمایت‌گری همیشه همراه با یک ترکیب هماهنگ شده از شناسایی مشکلات، خلق راه‌حل، توسعه استراتژی و قدم راهبردی به سمت تغییر مثبت است. یکی از قدم‌های اولیه در شناسایی مشکلات بحث امنیت و داشتن برنامه امن برای حمایت‌گر است.
به عنوان مثال شما می‌خواهید قانونی را به نفع خودتان و به نفع جامعه‌ای که در آن زندگی میکنید تغییر دهید، اما در عین حال باید در نظر داشته باشید فعالیت‌های حمایت‌گری در جوامع بسته‌ای مثل ایران گاهی می‌توانند هزینه‌های سنگینی داشته باشند و بنابراین باید در عین پیگیری هدف مورد نظر، بسیار عاقلانه وسنجیده حرکت کنید و برای هر حرکت در نظر بگیرید که هزینه چیست و چه قدر آمادگی دادن آن هزینه را دارید و آیا اصلا دادن بعضی هزینه‌ها منطقی است یا نه.
به هر حال در جامعه‌ای که سیستم امنیتی‌اش بر اساس منطق خاصی پیش نمی‌رود، گاهی حدس زدن و پیش‌بینی این که چه حرکتی ممکن است پرهزینه یا کم‌هزینه باشد، سخت است. بنابراین توصیه همیشگی این است که جانب احتیاط را در تمام فعالیت‌ها در نظر بگیرید.
