
به گزارش مهرخانه، سازمان سلامت جهانی (WHO) از سال ۱۹۸۷، روز ۳۱ می را برای توجهدادن به تأثیرات منفی و خطرات مصرف دخانیات تعیین کرد. این سازمان هرساله به افراد یا سازمانهایی که کمکهای خاصی به کاهش مصرف دخانیات میکنند، جایزه میدهد.
سازمان سلامت جهانی در هرسال موضوعی را بهمنظور عملکرد متحد جهانی برای این روز معین میکند و بر تولید و توزیع محتواهایی با همان موضوع، در قالب بروشور، پوستر و همچنین در وبسایتها، پادکستهای ویدئویی یوتیوب و اخبار نظارت میکند. شعار محتوایی ۲۰۱۵ این سازمان این است: ” توقف تجارت غیرقانونی محصولات دخانی.”
در این روز سازمانهای غیردولتی و دولتی، برای آگاهی مردم از مشکلات سلامتی که مصرف دخانیات ایجاد میکند، فعالیتهایی انجام میدهند نظیر راهپیماییهای مردمی، فعالیتهای تبلیغاتی و برنامههای آموزشی، ترغیب سیگاریها به ترک سیگار، جلسه با فعالان ضدسیگار.
در انگلستان طبق قوانین جدید، مغازهها باید سیگارها را دور از دید قرار دهند. احتمالاً ضربالمثل “از دل برود هر آنچه از دیده برفت”، در اتخاذ این تصمیم مؤثر بوده است، اما سرمایه هنگفتی که در تجارت دخانیات نصیب شرکتهای این صنعت میشود، ضریب تأثیر این اقدامات را پایین میآورد.
تأثیرات مصرف دخانیات
تحقیقات مراکز دولتی و خصوصی با قاطعیت در مورد اثرات منفی مصرف دخانیات میگویند. در این تحقیقات، سرطان ریه، بیماریهای قلب و گردش خون، ناباروری، اختلال عملکرد جنسی در مردان، عوارض بارداری و بهدنیا آوردن نوزاد زودرس، بیماریهای تنفسی، و مشکلات دندانی، ازجمله تأثیرات مخرب مصرف دخانیات بوده است.
مصرف دخانیات عامل مرگومیر حدود ۶ میلیون نفر در جهان است و ۶۰۰ هزار نفر از این آمار شامل غیرسیگاریهایی هستند که در معرض این آلودگی قرار میگیرند که اصطلاحاً به آنها سیگاریهای دستدوم گفته میَشود.
زنان و دخانیات
شعار محتوایی سازمان سلامت جهانی در سال ۲۰۱۰ “جنسیت و تنباکو” بود. ۲۰ درصد جمعیت یکمیلیاردی سیگاریها، زن هستند که با هدفگیری زنان توسط تبلیغات شرکتهای دخانیاتی، این رقم رو به افزایش گذاشته است. این صنعت نیاز دارد مصرفکنندگان جدیدی جذب کند تا هم بازار گرمتری داشته باشد و هم جایگزینی باشد برای مصرفکنندگانی که به علت تأثیرات دخانیات، به مرگهای زودرس از دنیا میروند.
مطالعات اخیر نشان میدهد که سیگارکشیدن در زنان بهطورکلی افزایش یافته است؛ اگرچه زنان تحصیلکرده و زنان بالای ۶۵ سال احتمال بیشتری برای ترک سیگار بودند.
قریب به ۲۵۰ میلیون زن در جهان هرروز سیگار میکشند. حدود ۲۲ درصد از آنها در کشورهای توسعهیافته و ۹ درصدشان در کشورهای درحالتوسعه هستند. علاوه بر این، بسیاری از زنان جنوب آسیا توتون و تنباکو میجوند.
تفاوتهای جنسیتی در مصرف دخانیات
تحقیقات سازمان سلامت جهانی در ۱۵۱ کشور نشان میدهد که ۷ درصد دختران بالغ سیگار میکشند؛ درحالیکه این آمار در پسران بالغ حدود ۱۲ درصد است. در بعضی کشورها این درصد بین دختران و پسران مساوی شده است.
مطالعاتی در زمینه تفاوت الگوهای رفتاری انگیزشی میان زنان و مردان در زمینه سیگارکشیدن انجام شده است. بهعنوانمثال، در مورد سبک سیگارکشیدن، زنان با تنفس عمیقتر، مقادیر بالاتری از استنشاق نیکوتین را با هر سیگار همراه میکنند.
زنان از سیگار برای کاهش خستگی، استرس، و افسردگی استفاده میکنند. هم زنان و هم سیگاریهای جوان، سیگارکشیدن را ارائه تصویر بهتری از خود میبینند. در نظر آنها سیگارکشیدن “باحال” و “شیک” است که شاید بازتابی است از تبلیغاتی که تصویر جذابی از کشیدن سیگار ارائه میکند.
تفاوتهای جنسیتی در مصرف دخانیات و ترک آن کاملاً مشهود است. تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است، نشان میدهد:
۱٫زنان بعد از ترک سیگار بیشتر وزن اضافه میکنند تا مردان.
۲٫زنان و دختران از سیگارکشیدن بهعنوان یک سپر در برابر احساسات منفی استفاده میکنند؛ درحالیکه مردان سیگاری بیشتر از سر عادت یا بهمنظور افزایش احساس مثبت سیگار میکشند.
۳٫مادران کمدرآمد در کشورهای غربی از این عادت بهعنوان یک راه فرار از مسئولیت مراقبت از فرزندانشان استفاده میکنند.
۴٫برخی از زنان فیلیپینی وابستگی عاطفی به توتون و تنباکو را حین رویارویی با مشکلات زندگی ابراز کردهاند؛ درحالیکه زنان ویتنامی جوان شهری اظهار کردهاند که سیگار کشیدن را وقتی “خیلی غمگین” بودهاند، شروع کردهاند.
۵٫اعتیاد زنان ممکن است بیشتر با زمینههای حسی و اجتماعی مصرف سیگار تقویت شود و نه استفاده از نیکوتین.
۶٫زنان، مشکلتر از مردان سیگار را ترک میکنند؛ این امر به علت پاسخهای متفاوت آنها به نیکوتین و عدمحمایتهای اجتماعی، ترس از افزایش وزن، افسردگی و دلایل هورمونی است. در همین راستا، برگشت به مصرف دخانیات، بعد از ترک آن، در زنان بالاتر است.
تأثیر سیگار بر زنان
طبق تحقیقات اعلامشده، درصد پوکی استخوان و سرطان پستان در بین زنان سیگاری بیشتر از غیرسیگاریهاست. زنان سیگاری در مقایسه با غیرسیگاریها ۶ برابر بیشتر به بیماریهای ریوی- تنفسی مبتلا میشوند.
مصرف دخانیات در زنان میتواند عامل ایجاد اختلالات باروری شود. زنان سیگاری مشکلات بیشتری برای باردارشدن دارند و زودتر به مرحله یائسگی میرسند و احتمال تجربه اختلالات ناخوشایندتری از این مرحله در آنها بیشتر است.
استعمال دخانیات در طول مدت بارداری، هم به مادر و هم به جنین آسیب میرساند. احتمال حاملگی خارج رحمی هم که تهدیدی است برای جان مادر، در سیگاریها بیشتر است. خونریزیهای شدید، زایمان زودهنگام، و سزارینهای اورژانسی سقطجنین، مردهزایی، نوزادان مبتلابه شکاف کام و لب، و نوزادانی با کموزنی بیشازحد نیز از سایر عوارض این عادت است.
منابع
۱٫V. N., Sage Publications., & Sage eReference (Online service). (2008).Encyclopedia of social problems. Thousand Oaks, Calif: Sage Publications.
۲٫https://www.daysoftheyear.com/days/no-tobacco-day/
۳٫http://www.who.int/tobacco/en/atlas6.pdf
۴٫http://www.timeanddate.com/holidays/un/world-no-tobacco-day
۵٫http://www.national-awareness-days.com/world-no-tobacco-day.html
۶٫http://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/tobacco/world-no-tobacco-day/2010-gender-and-tobacco
۷٫http://www.cancer.org/cancer/cancercauses/tobaccocancer/womenandsmoking/women-and-smoking-health-effects