عکس: مهرخانه
در اجلاس امسال کمیسیون مقام زن (پکن +۲۰)، نهاد زنان ملل متحد نقش مهمی در تسهیل حضور سازمان‌های غیردولتی واجد مقام مشورتی از شورای اقتصادی و اجتماعی و شرکت فعال آن‌ها در نشست‌ها ایفا کرده است. در جدول ذیل تلاش شده است تا برحسب موضوعات مهم حوزه زنان، فهرستی از کمیت و کیفیت حضور سازمان‌های غیردولتی در اجلاس پنجاه و نهم کمیسیون مقام زن (پکن+۲۰) ارائه شود که از جنبه‌های مختلف واجد اهمیت است.
هرسال در اجلاس کمیسیون مقام زن، شاهد حضور فعال سازمان‌های غیردولتی فعال در حوزه زنان از سراسر جهان هستیم و البته در اجلاس آتی با توجه به پکن+۲۰ و ارزیابی عملکرد ۲۰ ساله اجرای اعلامیه و برنامه عمل پکن، این مسئله از اهمیت بیشتری برخوردار شده است.
به گزارش مهرخانه، مشارکت فعال سازمان های غیردولتی یا NGOها به‌منزله عنصری کلیدی در فعالیت و عملکرد کمیسیون مقام زن شمرده شده، و نقش این سازمان‌ها در شکل‌دهی راهبرد جاری در مورد توانمندسازی زنان و برابری جنسیتی و نیز در اجرای مفاد اعلامیه و برنامه عمل پکن در عرصه جهانی، منطقه‌ای و ملی تعیین‌کننده تلقی گردیده است.
درواقع سازمان‌های غیردولتی، به‌منزله بازوی اجرایی نهادهای بین‌المللی در سطوح ملی و محلی هستند که مستقیماً با بدنه اجتماع و افراد انسانی مرتبط می‌شوند و بدیهی است که برای اجرای سیاست‌ها و استانداردهای بین‌المللی مصوب در اجلاس و نشست‌های جهانی، روی عملکرد آن‌ها حساب می‌شود؛ چراکه غالب اشخاص؛ اعم از حقوقی و حقیقی، در جوامع ملی حتی از زمان برگزاری اجلاس مهم بین‌المللی ازجمله در حوزه زنان بی‌اطلاع هستند، و انتظار آگاهی مستقیم ایشان از مصوبات مجامع مذکور دور از واقعیت است، اما در عمل این سازمان‌های غیردولتی هستند که با تعدد، و پراکندگی و تنوع موضوعی که در جهان از آن برخوردارند، تلاش می‌کنند تا با حمایت‌های همه‌جانبه مادی و معنوی بین‌المللی، به آرمان‌های نهادهای مذکور جامه عمل بپوشانند.
از سوی دیگر نقش مهم سازمان‌های غیردولتی در راستای جلب افکار عمومی و اعمال فشار بر دولت‌ها در زمینه پاسخ‌گویی برای اجرای استانداردهای بین‌المللی و ازجمله اعلامیه و برنامه عمل پکن مهم ارزیابی‌شده است. درواقع گرچه سخن از لزوم استقلال همه‌جانبه سازمان‌های مذکور می‌شود، اما در عمل از یک‌سو، شاهد تلاش برای افزایش فاصله سازمان‌های غیردولتی از دستگاه‌ها و قوای دولتی بوده‌ایم و از سوی دیگر، وابستگی بیشتر آن‌ها به سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی خصوصاً سازوکارهای حقوق بشری مشهود است؛ به‌نحوی‌که امروزه یکی از منابع اطلاعاتی و خبررسانی نهادهای مذکور همین سازمان‌های غیردولتی یا NGOها قلمداد می‌شوند. البته چنین تعاملی چندان دور از ذهن نیز نیست؛ چراکه سازمان‌های غیردولتی فعال در حوزه حقوق بشر ازجمله حقوق زنان و کودکان، نوعاً واجد فعالیت‌هایی غیردرآمدزا و البته نیازمند بودجه هستند و نهادهای بین‌المللی، حداقل بخشی از تأمین مالی آن‌ها را در دستور کار خود دارند.
بااین‌وجود، واقع‌نگری و انصاف ایجاب می‌کند که قضاوت کلی در مورد ماهیت عملکرد سازمان‌های غیردولتی نداشته باشیم و قطعاً در جهان معاصر نمی‌توان فعالیت‌های مفید و مؤثر سازمان‌های غیردولتی در حوزه‌های مختلف ازجمله مسائل زنان را انکار کرد.
امروزه شاهد آن هستیم که برخی سازمان‌های غیردولتی زنان در راستای آموزش، سلامت، صلح، توسعه و خانواده دارای اهداف و آرمان‌های بلندی هستند که مصالح فرد، خانواده و اجتماع را تأمین خواهند کرد و البته برخی سازمان‌های مذکور نیز با افراط و یک‌جانبه‌گرایی در جهت تنزل جایگاه افراد و تزلزل بنیان خانواده و خلاف مصالح عالی و انسانی جوامع بشری حرکت می‌کنند که نمونه بارز چنین فعالیت‌هایی را در ترویج هم‌جنس‌گرایی می‌توان یافت.
در اجلاس امسال کمیسیون مقام زن (پکن +۲۰)، نهاد زنان ملل متحد نقش مهمی در تسهیل حضور سازمان‌های غیردولتی واجد مقام مشورتی از شورای اقتصادی و اجتماعی و شرکت فعال آن‌ها در نشست‌ها ایفا کرده است.
در جدول ذیل تلاش شده است تا برحسب موضوعات مهم حوزه زنان، فهرستی از کمیت و کیفیت حضور سازمان‌های غیردولتی در اجلاس پنجاه و نهم کمیسیون مقام زن (پکن+۲۰) ارائه شود که از جنبه‌های مختلف واجد اهمیت است:
موضوع / تعداد بیانیه‌ها و NGOهای مرتبط / نام برخی NGOهای ذی‌ربط
سلامت : ۱۶
Public Health Institute
World Federation for Mental Health
Global Alliance for Women’s Health
International Health Awareness Network
International Women’s Health Coalition
International Association for Women’s Mental Health
Public Health Institute
Inter-African Committee on Traditional Practices Affecting the Health of Women and Children
Labour, Health and Human Rights Development Centre
Health Institute for Mother and Child
Catholic Health Association of India
آموزش : ۱۰
Major Alliance Education Centre
To Love Children Educational Foundation International
People’s Decade of Human Rights Education
Women’s Board Educational Cooperation Society
International Union for Health Education
مادری : ۴
Mothers Legacy Project
Make Mothers Matter
Health Institute for Mother and Child
کودکان : ۱۲
Service and Research Institute on Family and Children
Beijing Children’s Legal Aid and Research Center
To Love Children Educational Foundation International
Association for Protection of Refugee and Internally Displaced Women and Children
International Institute for Child Protection
Health Institute for Mother and Child
Global Helping to Advance Women and Children
, End Child Prostitution
خانواده : ۷
Catholic Family and Human Rights Institute
Family Research Council
Federation for Women and Family Planning
Service and Research Institute on Family and Children
Family and Life, Minnesota Citizens Concerned for Life Education Fund
World Family Organization
China Family Planning Association
Howard Center for Family
توسعه : ۲۵
Action Canada for Population and Development
Winrock International Institute for Agricultural Development
African Women’s Development and Communication Network
Society for International Development
Women in Law and Development in Africa
Women’s Learning Partnership for Rights, Development and Peace
Barinu Institute For Economic Development
Center for Women and Development
African Women’s Development & Communication network (FEMNET)
Forum for Women and Development
Participatory Rural Development Society
Entrepreneurship Development Foundation for Women and Youth
Asia Pacific Forum on Women, Law and Development
Global Foundation for Democracy and Development
Indian Development Foundation
International Peace and Development Organization
Women Organization for Development and Capacity Building
Italian Association for Women in Development
صلح : ۱۲
South Sudanese Women Christian Mission for Peace
Women’s Learning Partnership for Rights, Development and Peace
International Committee For Peace and Reconciliation
Pathways to Peace
Women’s International League for Peace and Freedom
International Peace and Development Organization
Widows for Peace through Democracy
قاچاق : ۴
Coalition against Trafficking in Women
End Child Prostitution, Child Pornography and Trafficking of Children for Sexual Purposes
اقتصاد : ۳
Barinu Institute For Economic Development
International Federation for Home Economics
ایدز : ۳
Egyptian AIDS Society
International Council of AIDS Service Organizations
African Action on AIDS
به گزارش مهرخانه، در رابطه با جدول فوق چند نکته محل تأمل است:
اول، آمار مذکور با توجه به عنوان و حوزه فعالیت سازمان‌های غیردولتی ارائه شده است و قطعاً اگر محتوای کلیه اسناد ارائه‌شده از سوی آن‌ها مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد، این آمار تکمیل خواهد شد. البته بدیهی است که با توجه به تکثر سازمان‌های غیردولتی، بررسی کلیه بیانیه‌ها مجال دیگری طلب می‌کند.
دوم، کمیت و کیفیت حضور سازمان‌های غیردولتی، واجد پیام‌های مهمی است؛ ازجمله این‌که امسال، موضوع «توسعه» که دغدغه بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه و کمتر توسعه‌یافته است، بیشترین آمار را دارد و همین امر انتظارات را از اجلاس کمیسیون بالا خواهد برد که در راستای بازنگری در اهداف توسعه هزاره، مسائل و چالش‌های جدی زنان در جوامع مذکور را پوشش دهد و یا برخی موضوعات هم‌چون هم‌جنس‌گرایی زنان که در سال‌های اخیر مورد اهتمام برخی نهادهای حقوق‌بشری و البته اعتراض و انتقاد دولت‌ها قرار داشته است، با حضور یک سازمان غیردولتی از استرالیا با این عنوان نمود دارد. البته این مسئله نفی نمی‌شود که محتمل است برخی سازمان‌های غیردولتی دیگر نیز در متن بیانیه‌های خود بدان پرداخته باشند.
سوم، کمیت سازمان‌های غیردولتی با حوزه کاری مرتبط با موضوعات خانواده، مادری و کودکان فراوان است که اولاً، حاکی از پیوستگی مسائل حوزه زنان با خانواده و کودک دارد و ثانیاً، در صورت نقش‌آفرینی مؤثر و فعال سازمان‌های مذکور، امید می‌رود که تا حدودی از افراط‌گری رهیافت‌های فردگرایانه در حوزه زنان کاسته شود.
