عکس: UNFPA/RCO/Selemani _ معلمان و دانش آموزان در مدرسه راهنمای دختران جانگ وانی ” Jangwani”در  “دارالسلام تانزانیا “که  در مراسمی برای حقوق دختران در  کمپین ملی ” به ازدواج کودکان پایان دهید” شرکت کردند .

 ١۵ سپتامبر ٢٠١۴ (٢۴ شهریور ١٣٩٣)

نوشته: ساوییچه وامونزا (Sawiche Wamunza)

ترجمه: اهورا افشار

دارالسلام، تانزانیا – در استان «مارا» والدین دختری به نام «هپینس» (Happiness) فکر می‌کردند که وی در دوازده سالگی به سن ازدواج رسیده است، دیگر او را به مدرسه نفرستادند. برنامه داشتند او را ختنه کنند و به عقد مردی درآورند که خودشان انتخاب کرده بودند. ولی هپینس به این چیزها تن نداد.

وی از خانه پدری گریخت و به مرکز «ماسانگا» پناه برد که از طرف «صندوق جمعیت سازمان ملل متحد» حمایت می‌شود. کارکنان این مرکز ٨ ماه تلاش کردند والدین وی را قانع کنند که او را دوباره به مدرسه بفرستند. بالاخره دل پدر و مادرش به رحم آمد و هپینس توانست تحصیلات خود را ادامه دهد. ولی او همچنان در مرکز ماسانگا زندگی می‌کند و آرزو دارد که از سایر دخترانی که شرایط مشابهی قرار دارند به اندازه خودش حمایت شوند.

برای این کار کمپینی راه اندازی شد که از کودکانی مانند هپینس که تحت فشار قرار دارند ازدواج کنند، حمایت کند. بدین ترتیب، روز ٢۴ آگوست (برابر با ٢ شهریور) کمپین ملی و دولتی «منطقه عاری از ازدواج کودکان» با همکاری سازمان هایی از قبیل صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، «شرکت گراسا ماکل که امانات و سپرده ها را نگهداری می کند» (Graça Machel Trust)، «انجمن منزلت کودکان» (Children’s Dignity Forum) و «کانون زنان در رسانه‌های تانزانیا» (Tanzania Media Women’s Association)، برای پایان دادن به پدیده ازدواج کودکان راه اندازی شدند.

این کمپین که در استان “مارا” شروع به کار کرده است با مردم ارتباط برقرار می‌کند که آنان را از حقوق دختران و مسئولیت آحاد مردم برای احترام به آن آگاه سازد. این کمپین بخشی از طرح گسترده‌تر اتحادیه آفریقا برای خاتمه دادن به ازدواج کودکان است.

هپینس به صندوق جمعیت سازمان ملل متحد گفت: «من خیلی خوشحالم که این کمپین امروز آغاز به کار کرد. فکر می‌کنم کمک کند که صدای دختران بی‌صدای استان مارا و کل تانزانیا باشد.»

«اعضای قبیله‌ام می‌خواستند ازدواج کنم»

سرگذشت دختر ١٣ ساله‌‌‌‌‌ای به نام «پیلی» که او هم در استان “مارا” سکونت دارد، همانند طنین یک صدا، شبیه سرگذشت هپینس است. پیلی اظهار داشت: «اعضای قبیله‌ام می‌خواستند ختنه‌ام کنند و‌ ازدواج کنم. مادرم مرا نجات داد و به مرکز ماسانگا برد.» هپینس و پیلی از اندک دخترانی در این منطقه هستند که توانستند از ازدواج زودهنگام و ختنه پیش از آن که محقق شود فرار کنند.

تانزانیا دارای یکی  از بالاترین آمار ازدواج کودکان در دنیاست. بر اساس آمار سلامت و شاخصه‌‌های جمعیتی در سال ٢٠١٠، به طور متوسط تقریبا از هر ۵ دختر ۲ نفر از آنها قبل از رسیدن به سن ١٨ سالگی ازدواج می‌کنند. در تانزانیا، قانون ازدواج ١٩٧١ هنوز معتبر است که اجازه می‌دهد دختران ١۵ ساله با رضایت والدین ازدواج کنند و یا حتی دختران ١۴ ساله در صورتی که دادگاه با تقاضای ازدواج موافقت کند.

سوفیا سیمبا، وزیر توسعه اجتماعی، جنسیت و کودکان، در روز آغاز کمپین در دارالسلام گفت: «ازدواج کودکان چالش بزرگی را برای کشور به وجود می‌آورد. این یکی از دلایل اساسی ترک تحصیل، فقر و مرگ و میر مادران است، برای اینکه مادران توانایی مراقبت از خود و کودکشان را ندارند.»

معمولاً ازدواج کودکان همراه ختنه دختران است چرا که نشان دهنده آن است که دختران به مرحله زنانگی رسیده اند. دخترانی که فرض می‌شود به سن ازدواج رسیده‌اند معمولاً دیگر به مدرسه نمی‌روند برای اینکه انتظار می‌رود مسئولیت‌های خانگی شوهرشان را به دوش بگیرند. چنین سنت هایی حقوق دختران را نقض می‌کند. در نتیجه دخترانی که مثل هپینس و پیلی که از حقوق خود مطلع‌اند، بهتر می‌توانند از خود دفاع کنند.

گراسا ماکل، همسر رئیس جمهور موزامبیک، و همچنین رئیس شرکت Graça Machel Trust اظهار داشت: «می‌توان در یک نسل به ازدواج کودکان خاتمه داد.» ولی وی می‌افزاید: «تغییر، تنها از طرف بزرگسالان ممکن نیست. باید نوجوانان و جوانان نیز خواهان آن باشند. باید در ذهنشان حک بشود.»

فعالیت و عکس العمل

برای اطمینان حاصل کردن از اینکه کمپین موفقیت‌آمیز است، صندوق جمعیت سازمان ملل و همکارانش خواهان سرمایه گذاری بیشتر در نهادهایی که از زنان و دختران محافظت می‌کنند و همچنین سرمایه گذاری بیشتر در سلامت جنسی و بهداشت و حقوق باروری هستند. آنان همچنین از افزایش حداقل سن ازدواج به ١٨ سالگی و اجباری کردن آموزش متوسطه برای همه نوجوانان پشتیبانی می‌کنند.

ناتالیا کامن (Natalia Kanem)، نماینده صندوق جمعیت سازمان ملل در تانزانیا در مراسم افتتاحیه کمپین گفت: «ضروری است که در مورد دختران سرمایه گذاری کنیم. تحصیل بیشتر و ازدواج دیرتر به خانواده سالم‌تر و غنی‌تر می‌انجامد. دختری که دیرتر ازدواج می‌کند توانیی بیشتری دارد تصمیم بگیرد در چه زمانی می‌خواهد بچه‌دار شود و چند بچه می‌خواهد داشته باشد.»

این کمپین در دیگر مناطقی که ازدواج کودکان در آن رواج دارد، به زودی آغاز به کار خواهد کرد.

بنجامین مکاپا (Benjamin Mkapa)، رئیس جمهور سابق تانزانیا اظهار داشت: «من فکر می‌کنم آنچه امروز انجام می‌دهیم در سایر نقاط کشور چراغی روشن می‌کند. ما تا وقتی که تمام تانزانیا منطقه عاری از ازدواج کودکان اعلام شود متوقف نمی‌شویم.»

صندوق جمعیت سازمان ملل همچنین از تاسیس «دفتر جنسیت و کودکان» در مراکز پلیس حمایت می‌کند که در آن افراد تعلیم‌دیده به مسائل زنان و دختران رسیدگی می‌کنند. در سراسر کشور این مراکز تاسیس می‌شوند و اولویت با مناطقی است که آمار ختنه دختران و ازدواج کودکان در آن بالاست.

انتظار می‌رود همچنان که دختران بیشتری مثل پیلی به حقوقشان دست می‌یابند و استعدادهای بالقوه خود را پرورش می‌دهند، حمایت مردم از این کمپین هم بیشتر شود.

هپینس به صندوق جمعیت سازمان ملل متحد گفت: «خوشحالم که ختنه نمی‌شوم و می‌توانم به مدرسه بروم. تا زمانی که نوجوان هستم ازدواج نمی‌کنم.»