عکس: fararu
آذر اسماعیلی، مشاور امور بانوان در کمیته امداد: اینکه سن سرپرستی زنان به ۱۲ سالگی رسیده، معضل بزرگی است که در اثر اتفاقاتی چون ازدواج زیر سن قانونی و به تبع آن طلاق‌های در سن پایین رخ می‌دهد. کاهش سن طلاق به ۲۰ تا ۲۴سال نیز از معضلاتی است که با همین پدیده گره خورده و ایجاد کننده آن است. اما دختران بازمانده از ازدواج که خودسرپرستند هم گوشه ای دیگر از این چرخه را تکمیل می‌کنند.
نشست‌های ماهانه معاونت زنان ریاست جمهوری به عنوان بالاترین نهاد متولی امور زنان با مشاوران دستگاه‌های اجرایی همچنان در حال برگزاری است، این‌بار این چهارمین نشست در کمیته امداد و هم زمان با جشن رمضان برگزار شد. زنان سرپرست خانوار، موضوع اصلی جلسه مولاوردی با سرپرستان کمیته امداد و مشاوران وزرا و نهادهای دولتی بود. مشکلات این زنان، دلایل تک والدی شدن خانواده‌هایشان و آسیب‌هایی که این خانواده‌ها و سرپرست‌شان را تهدید می‌کند و همچنین رشد فزاینده آنها و کاهش سن رسیدن به سرپرستی خانوار، مسائلی بود که مورد بحث و گزارش قرار گرفت.
ثبت ازدواج دختران زیر ۱۵ سال از مباحثی بود که معاون رییس‌جمهور اعلام کرد وزیر دادگستری در این خصوص گزارشی ارائه می‌کند. بر اساس آمار رسمی، این آمار در سال۹۲، ۳۱ هزار ازدواج به ثبت رسیده است، آمار رسمی که بنا به اشاره مولاوردی، قطعا آمار غیررسمی از این عدد بالاتر است.
اما آذر اسماعیلی، مشاور امور بانوان در کمیته امداد با ارائه آمار دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفری زنان سرپرست خانوار در سال ۹۰ افزود: «بر اساس سرشماری ما، ۴۰ درصد از این زنان، تحت حمایت کمیته امدادند که از این میزان، ۴۹ درصدشان شهری و نزدیک به ۵۱ درصد، روستایی‌اند. گستره سنی این زنان، زنان سرپرست خانوار زیر ۲۰ سال، جمعیتی نزدیک به ۱۶ هزار نفر را تشکیل می‌دهند. این در حالی است که افراد بالای ۷۱ سال بیشترین میزان این زنان و عددی نزدیک به ۳۶ درصد کل زنان را تشکیل می‌دهند.»
اسماعیلی همچنین تعداد زنان بالای ۵۰ سال را ۵۰ درصد زنان سرپرست خانوار دانست و اعلام کرد: «زنان نسبت به مردان از تحرک اقتصادی پایین‌تری برخوردارند و به ناچار در چرخه فقر گرفتار می‌شوند. همچنین نبود باور عمومی بر الگوی زن نان‌آور، باعث محدود شدن روابط اجتماعی و عمومی این زنان می‌شود. حاشیه‌نشینی و اسکان ناامن، باعث می‌شود این زنان به اجبار تن به فقری اقتصادی و در ادامه فرهنگی دهند.»
او همچنین کم شدن سن زنان سرپرست خانوار را بزرگ‌ترین معضل این قشر دانست و گفت: «اینکه سن سرپرستی زنان به ۱۲ سالگی رسیده، معضل بزرگی است که در اثر اتفاقاتی چون ازدواج زیر سن قانونی و به تبع آن طلاق‌های در سن پایین رخ می‌دهد. کاهش سن طلاق به ۲۰ تا ۲۴سال نیز از معضلاتی است که با همین پدیده گره خورده و ایجاد‌کننده آن است. اما دختران بازمانده از ازدواج که خودسرپرستند هم گوشه ای دیگر از این چرخه را تکمیل می‌کنند.»
اسماعیلی در ادامه به زنان سرپرست خانوار در مناطق محروم هم اشاره کرد و گفت: ۹۵هزار خانوار زن سرپرست، در مناطق محروم فاقد سرویس بهداشتی و ۹ هزار خانوار فاقد مسکن مقاوم هستند (مسکن‌هایی که سقف ندارند).
اما معاون حقوقی و امور مجلس کمیته امداد افزایش زنان سرپرست خانوار به ۱۵ درصد را در سال ۹۵ پیش بینی کرد، زنانی که ۸۱ درصد با فوت سرپرست‌شان مجبور به اداره زندگی شده‌اند و ۱۳ درصدشان به واسطه طلاق. ۶ درصد باقیمانده هم به ازکارافتادگی، سرپرستان معلول، زندانی، سرباز، مفقودین، بیمار بودن سرپرست، مهاجرت، بد سرپرست بودن یا افراد فاقد والدین بازمی‌گردد.
منصور قمشه در این نشست افزود: یکی از رویکردهای کمیته امداد در جهت حمایت از خانواده‌های تحت پوشش ورود به مشکلات حقوقی و مددکاری حقوقی آنهاست. در سال ۸۵، ۵/۶ درصد زنان سرپرست خانوار بودند. این آمار در سال ۹۱ به ۵/۱۲ درصد رسید و براساس پیش‌بینی‌ها در آمار زنان سرپرست خانوار در سال ۹۵ به ۱۵ درصد می‌رسد.
وی در ادامه گفت: از حدود چهار میلیون و ۳۰۰ هزار نفر تحت پوشش کمیته امداد، حدود یک میلیون آنها را زنان تشکیل می‌دهند. ۳۰۰ هزار نفر از این زنان مطلقه هستند. کم سن و سال‌ترین بیوه براساس یک آمار ۱۶ ساله و براساس آماری دیگری ۱۴ ساله است.
معاون حقوقی و امور مجلس کمیته امداد در ادامه اظهار کرد: در کنار حمایت‌های معیشتی، مسکن و درمان بحث حقوقی زنان سرپرست خانوار را در دستور کار قرار دادیم و با همکاری قوه قضاییه، وکیلان و حقوقدانان ۱۸۶ شورای حل اختلاف ویژه خانواده‌های زن سرپرست دایر شده است. علاوه بر آن دفتر معاضدت را در کنار مددکاری کمیته امداد راه‌اندازی کرده‌ایم که مشکلات حقوقی این خانواده‌ها را رصد می‌کند.
وی با اشاره به حضور وکلای نیکوکار گفت: مجمع وکلای نیکوکار تشکیل شده است و ۳۵۰۰ وکیل در کشور با کمیته امداد همکاری می‌کنند. علاوه بر آن طرح «وکیل خانواده» را تعریف کرده‌ایم. در پایگاه جشن رمضان تهران و شهرستان‌ها نیز یکی از غرفه‌ها مخصوص مشاوره حقوقی است.
اما معاون فرهنگی کمیته امداد به آمار سال گذشته اشاره کرد و از زندگی ۳۰۰ هزار زن و دختر در حاشیه شهر سخن گفت. اکبر میرشکار در نشست مشاوران امور بانوان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی با معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده افزود: براساس آمار سال ۹۲، ۳۰۸ هزار و ۳۵۴ نفر از مادران و دختران در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند و ما به آنها خدمات پیشگیری از اعتیاد را ارائه کرده‌ایم. براساس این آمار، کمیته امداد ۱۰ هزار و ۹۹۳ زن بی سواد را با سواد کرده است. در سال ۹۱ و ۹۲ با اقدامات انجام شده زمینه ازدواج مجدد ۶۲۹۵ زن مطلقه را فراهم کرده و ۷۳۳ نفر از آنان به زندگی قبلی خود بازگشته‌اند.
وی در ادامه گفت: در این جهت با تمام مشاوران امور بانوان دستگاه‌ها مکاتبه کردیم و قرار شد آنها درباره وظایف اختصاصی حوزه کاری خود در زمینه زنان به ما گزارش دهند.
مولاوردی اما در ادامه جلسه از گزارشی خبر داد که قرار است در نخستین سالگرد تشکیل دولت تدبیر و امید به هیات دولت ارائه دهد، گزارش عملکردی از مشاوران زنان همه وزارتخانه‌ها و ارگان‌های دولتی، شمایی از چالش‌ها و موانع بر سر راه قوانین و مقررات مربوط به زنان و آسیب‌های تهدید‌کننده آنها.
معاون رییس‌جمهور درباره شرکت معاونت امور زنان در شورای عالی اشتغال اظهار کرد: دهمین جلسه شورای اشتغال تشکیل شد. یکی از موضوعات این شورا تدوین بسته‌های اشتغال پایدار است و تدوین بسته مربوط به زنان به عهده معاونت امور زنان قرار گرفته و تا پایان شهریورماه تدوین و ارائه می‌شود.
وی با اشاره به قانون مدیریت خدمات کشوری گفت: دوره آزمایشی این قانون در حال به اتمام رسیدن است و قرار است کمیسیون اجتماعی دولت برای دایمی کردن آن لایحه‌یی را به مجلس ارائه دهد و قصد داریم در حوزه بازنگری این قانون مواردی را در حوزه‌های استخدامی زنان شاغل در آن بگنجانیم.
معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده در ادامه صحبت‌های خود اظهارکرد: در جلسه گذشته با مشاوران امور بانوان دستگاه‌های اجرایی خانم سهیلا جلودارزاده مشاور امور بانوان وزیر صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد طرح یکپارچه سازی اطلاعات زنان سرپرست خانوار را ارائه داد و قرار است تا شهریور ماه به مدل مناسب زنان سرپرست خانوار دست یابیم.
منبع: اعتماد
